www.adcdiving.be © Dirk Wuyts
Voeg deze pagina toe aan je Favorieten

Welkom op onze website voor duiken in Antwerpen - Deurne

Search en recovery duiken

Like en deel ADC Diving met je vrienden op Facebook

banner adc diving leren duiken antwerpen deurne

Duiken met als doel search en recovery, het zoeken, vinden, recupereren of bergen van materiaal, mensen of slachtoffers

Ik heb het wrak gevonden

De factor tijd bij search en recovery duiken, het zoeken, vinden, recupereren of bergen van materiaal, mensen of slachtoffers

Bij search en recovery duiken het zoeken naar een verloren voorwerp of het verkennen van een gebied, is de aanpak anders dan bij het opsporen van mensen of slachtoffers. Wanneer je zoekt naar een voorwerp, een gebied onderzoekt of probeert verloren materiaal te recupereren, is tijd meestal niet de doorslaggevende factor. Bij een ongeval, zoals een auto die te water is geraakt, iemand die in het water is gevallen, een drenkeling of een duikongeval, is tijd echter cruciaal.

De veiligheid

Het is van het grootste belang om altijd de eigen veiligheid voorop te stellen, omdat je anders zelf ook slachtoffer kunt worden. Deze bespreking over duiken met betrekking tot search en recovery, het zoeken, vinden en bergen van voorwerpen, mensen en slachtoffers is slechts een introductie. In veel gevallen zijn extra maatregelen nodig om de operatie succesvol af te ronden en de veiligheid van de duikers te garanderen.

Voorbereiding van search en recovery, het zoeken, vinden, recupereren van materiaal, mensen of slachtoffers

Voordat je begint met search en recovery duiken, het zoeken, vinden, recupereren of bergen van materiaal, mensen of slachtoffers, is het essentieel om eerst zoveel mogelijk informatie te verzamelen. Bij het zoeken naar een voorwerp of slachtoffer is het belangrijk om herkenningspunten te hebben, de afstand en kompasrichting vanaf een specifiek punt te weten en rekening te houden met de waterstand (hoog of laag) op het moment van verlies. Daarnaast moet je nagaan of de stroming het voorwerp of slachtoffer heeft kunnen verplaatsen. En zo ja, in welke richting. Ook het bepalen van coördinaten kan essentieel zijn om te voorkomen dat je op een verkeerde plek zoekt.

Verder moet je bij search en recovery duiken weten hoe het te zoeken voorwerp eruitziet, hoe groot en zwaar het is en of het scherpe of puntige randen heeft die gevaarlijk kunnen zijn voor de duiker. De zichtbaarheid onder water en de bodemstructuur spelen ook een grote rol. Op een modderbodem kan het voorwerp bijvoorbeeld volledig verzonken zijn, waardoor ploeteren in de modder de zichtbaarheid drastisch zal verminderen.

Daarnaast kunnen boten of schepen een groot gevaar vormen tijdens bij search en recovery zoek- en bergingsoperaties. Zorg ervoor dat je de juiste vergunningen hebt van de lokale autoriteiten en dat alle nodige voorzorgsmaatregelen zijn getroffen om de duik operatie veilig uit te voeren. Let op hoe veilig het is om in en uit het water te gaan en houd rekening met de watertemperatuur, want duiken in koud water kan extra risico's opleveren.

Er kunnen ook gevaarlijke objecten op de bodem liggen, zoals scherpe voorwerpen, vislijnen, netten, koorden of wrakopeningen waarin je kunt vast komen te zitten. Bij oorlogswrakken moet je ook steeds opletten voor niet-geëxplodeerde munitie. Laat dergelijke explosieven over aan gespecialiseerde overheidsdiensten, zoals het leger.

Wanneer je wapens of illegale voorwerpen onder water tegenkomt, markeer dan hun locatie, maar raak ze niet aan. Verwittig altijd de autoriteiten, zodat zij het materiaal kunnen recupereren of bergen zonder sporen te vernietigen die van belang zijn voor gerechtelijk onderzoek.

Ook het aanwezige zeeleven bij search en recovery duiken kan risico's met zich meebrengen. Hoewel oesters zeer onschuldig lijken, kunnen ze diepe snijwonden veroorzaken. Let ook op voor neteldieren, stekeldieren, haaien en ander gevaarlijk zeeleven zoals de blauwgeringde octopus, steenvissen, schorpioenvissen, murenen, stekelroggen, enz.

Daarnaast is het van cruciaal belang om vooraf rekening te houden met diverse factoren zoals het weer, de stroming (inclusief boven- en onderstromen), golfhoogte, het getij en de stroomrichting. Ook de watertemperatuur, zichtbaarheid en diepte spelen een belangrijke rol in de planning van de bergings- of reddingsactie. Verder moet je inschatten hoe lang de duik zal duren, of de juiste uitrusting en materialen aanwezig zijn en of er voldoende ademgassen en de juiste ademgasmixen beschikbaar zijn. Het opstellen van een noodplan voor eventuele calamiteiten en het nemen van voldoende veiligheidsmaatregelen zijn eveneens van groot belang. Zorg er bovendien voor dat de bodemstructuur veilig is.

Het bodemprofiel, de diepte en de duur van de duik leggen bepaalde beperkingen op omdat decompressieverplichtingen kunnen ontstaan en ademgassen toxisch of narcotisch kunnen worden bij bepaalde dieptes. Deze risico's moeten worden opgenomen in de duikplanning en tijdens de uitvoering van de zoek- en bergingsoperatie.

Zonder een gedegen voorbereiding is het zinloos en gevaarlijk om zomaar in het water te duiken. De kans dat je het gezochte object vindt, is dan uiterst klein en je brengt niet alleen jezelf, maar ook andere helpers in gevaar. Veiligheid en zorgvuldige planning staan altijd voorop bij search en recovery duiken, zoek-, bergings- en recuperatieacties onder water.

Bij het zoeken naar mensen of slachtoffers is de situatie anders

Wanneer er mensen of slachtoffers mee gemoeid zijn, wordt de tijdsdruk uiteraard een cruciale factor, maar je moet steeds kalm en doordacht blijven handelen. De eigen veiligheid staat altijd voorop. Spring je bijvoorbeeld zonder duikuitrusting in koud water van 2°C zoals in een kanaal, en heb je geen snelle manier om eruit te komen, dan loop je naast uitputting ook het risico op een koude shock of onderkoeling, wat fataal kan aflopen.

In dergelijke situaties moeten de hulpdiensten altijd onmiddellijk worden verwittigd. Pas daarna en alleen als het veilig is, als je over voldoende vaardigheden beschikt en zeker bent dat je het aankunt, kan je zelf proberen een redding op te starten. Vraag aanwezige omstaanders altijd om hulp en bijstand. Ze kunnen bijvoorbeeld de hulpdiensten opwachten, het touw van een reddingsboei vasthouden of ze kunnen vanaf de kant de situatie nauwkeurig blijven observeren.

Verder kunnen omstaanders een belangrijke bijdrage leveren door bijvoorbeeld referentiepunten aan te geven (zoals bv. de richting waarin het slachtoffer drijft) of door op mogelijke gevaren te letten die de situatie verder kunnen compliceren.

Op veel plekken langs kanalen en waterplassen zijn reddingsboeien met touw aanwezig. Neem deze boei of een ander drijvend voorwerp (zoals een surfplank) steeds mee tijdens de reddingsactie; zelfs als de omstandigheden relatief gunstig lijken. Deze hulpmiddelen kunnen namelijk het verschil maken in een succesvolle redding.

LET OP: Je eigen veiligheid staat altijd voorop. Verwittig eerst de hulpdiensten bij mensen in moeilijkheden of bij slachtoffers. Pas daarna, als het veilig is en je zeker bent dat je het aankan, bied je hulp. Dit zorgt ervoor dat het slachtoffer op de best mogelijke manier geholpen kan worden zonder je eigen veiligheid in gevaar te brengen.

Search en recovery duiken met gebruik van enkele zoekmethodes

Bij search en recovery zoekacties naar voorwerpen is een standaard duikbriefing niet voldoende. Iedereen in de duikploeg moet bovendien voldoende bekwaam zijn om actief deel te nemen aan de zoekactie. Dit betekent dat recreatieve duikers die begeleiding nodig hebben niet kunnen deelnemen, aangezien dit veiligheidsrisico's met zich meebrengt. Alle deelnemers moeten dus goed opgeleid en voldoende ervaren duikers zijn om onverwachte situaties te kunnen hanteren en om de veiligheid van de hele ploeg te waarborgen.

Bij de uitleg van de search en recovery zoekmethode moeten ook de veranderende omstandigheden onder water worden besproken, zoals het risico op slechtere zichtbaarheid door bijvoorbeeld het omwoelen van sediment. Dit kan zelfs leiden tot geen zicht. Communicatie onder water bij het duiken is cruciaal en kan plaatsvinden via koorden, lijnen of geluidsignalen, zoals tikken op een tank.

Hulpmiddelen om de zoekactie te ondersteunen zijn onder andere een markeerboei, koorden, markeerpaaltjes met koorden om een zoekgebied af te bakenen, het trekken van markeerlijnen voor oriëntatie en boeien met verankering om gevonden objecten te markeren.

Wanneer het voorwerp is gevonden, kan in bepaalde gevallen een hefboei worden gebruikt om zwaardere voorwerpen te recupereren of bergen door het omhoog te brengen. Indien een voorwerp niet direct naar boven wordt gehaald, moet de positie duidelijk worden gesignaleerd, bijvoorbeeld door het bevestigen van een boei of ander zichtbaar merkteken.

Er moeten duidelijke afspraken worden gemaakt om de zoekactie veilig te laten verlopen en om te voorkomen dat er onnodig wordt doorgezocht nadat het verloren voorwerp is gevonden. Deze afspraken moeten onder andere bepalen hoe de duikers het signaal geven dat het voorwerp is gevonden, hoe de communicatie verloopt bij eventuele problemen en wat de procedure is voor het veilig beëindigen van de duik.

Gebruik bij search en recovery duiken steeds de WWWWWH-methode

Bij de bekende WWWWWH-methode moet iedereen volledig op de hoogte zijn van volgende zaken: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe. Iedereen moet zich bewust zijn van mogelijke extra gebeurtenissen, veiligheidsrisico's en gevaren die tijdens de zoekacties kunnen optreden. Zowel de duikers als de schipper, bemanning aan boord en medewerkers aan wal moeten alle details kennen en in staat zijn om snel en accuraat te reageren in geval van calamiteiten.

De zichtbaarheid onder water en de grootte van het te zoeken voorwerp bepalen de afstanden tussen de zoeklijnen tijdens het duiken. Hoe slechter de zichtbaarheid en hoe kleiner het voorwerp, hoe korter de afstanden tussen de zoeklijnen moeten zijn om de kans op succes te vergroten.

Search en recovery zoekmethodes

Kruispeiling zoekmethode

De kruispeiling-methode wordt gebruikt om een zoekpunt te bepalen door middel van twee lijnen die elkaar kruisen. Vanaf een bepaalde positie richt je je met een kompas op de plek waar een object verloren is gegaan of waar een slachtoffer voor het laatst is gezien. Als er opvallende kenmerken in de omgeving aanwezig zijn (zoals een specifiek object, een boom, een bergtop, een uitholling, een boei, ...) kunnen deze als referentiepunten dienen voor de kruispeiling. Een tweede persoon doet hetzelfde vanuit een andere positie. Het punt waar de lijnen van beide waarnemers elkaar kruisen, is de locatie waar de zoektocht kan beginnen.

Herkenningspunt zoekmethode

Bij de herkenningspunt zoekmethode is het essentieel dat er duidelijke oriëntatiepunten zijn zoals een boei of een coördinaat, die de schipper direct kan vastleggen. Bij een boei of een coördinaat moeten belangrijke gegevens worden genoteerd zoals de stromingsrichting, het verschil in getij, de afstand, de windrichting en eventueel de vermoedelijke diepte van het verloren voorwerp of slachtoffer. Bij herkenningspunten van huizen, lichtmasten, aanmeerpalen en andere structuren dienen de huisnummers of paalnummers te worden genoteerd. Voeg hierbij ook het tijdstip toe, vooral als er stroming of wind is die de situatie beïnvloedt.

Herkenningspunt zoekmethode met kompas en afstand

Bij het gebruik van een herkenningspunt in combinatie met de kompas- en afstandzoekmethode is het essentieel dat er een duidelijk oriëntatiepunt aanwezig is. Vanuit dit oriëntatiepunt wordt de richting op de kompasroos bepaald naar het object dat verloren is gegaan of naar de plek waar een slachtoffer voor het laatst is gezien. De afstand tot het oriëntatiepunt in deze richting wordt zo nauwkeurig mogelijk geschat. Let op: het schatten van afstanden kan sterk variëren, afhankelijk van de werkelijke afstand en de positie van de zon.

Bovenstaande zoekmethodes kunnen zowel boven als onder water worden toegepast, mits het water (zeer) helder is. Dit zorgt ervoor dat herkenningspunten en kruispeilingen zichtbaar en effectief blijven, zelfs onder het wateroppervlak.

Het volledig aaneensluitend onderzoeken van de bodem wordt 'sweepen' genoemd.

Op één lijn zoekmethode

Bij het duiken op één lijn blijven de duikers op een bepaalde afstand van elkaar. Een koord met knopen kan als hulpmiddel dienen om de juiste tussenafstand te bepalen. Het is ideaal om, waar mogelijk, tegen de stroming in te duiken. De middelste duiker bepaalt de snelheid en de kompasrichting, terwijl alle andere duikers dezelfde kompasrichting instellen om de koers te behouden. Vooral in grotere groepen is dit gebruikelijk. Daarnaast kunnen de twee hoekduikers de middelste duiker ondersteunen om de lijn en richting te behouden. Het is belangrijk om creatief te zijn en te bedenken welke zoekmethode het meest geschikt is. Maak daarbij steeds gebruik van de WWWWWH-methode (Wie, Wat, Waar, Wanneer, Waarom & Hoe) om de aanpak te bepalen.

Zig zag of U-vorm zoekmethode

Bij deze zoekmethode wordt vanaf een markeerpunt in rechte lijnen gedoken. Na een bepaalde afstand wordt een bocht van 180° gemaakt. De grootte van de U-bocht en de tussenafstand van de vorige zoeklijn wordt bepaald door de zichtbaarheid. Voor deze methode is een kompas noodzakelijk om de juiste richting te behouden. Het parcours kan ook volledig worden gemarkeerd met een koord en pinnen die in de grond worden gestoken, waarbij het koord rond de pinnen wordt gewikkeld. Idealiter zijn de keerpunten gemarkeerd, zodat de duiker daartussen blijft. Bij stromingswater is het verstandig om bij het bepalen van het startmarkeerpunt rekening te houden met de stroming, zodat het eventuele omgewoelde sediment wegdrijft van de duikrichting.

Vierkant of raster zoekmethode

Bij deze zoekmethode wordt vanaf een markeerpunt in rechte lijnen gedoken, waarbij na een bepaalde afstand een bocht van 90° wordt gemaakt. Voor deze methode is een kompas noodzakelijk om de juiste richting aan te houden. Het parcours kan ook volledig worden gemarkeerd met een koord en pinnen die in de grond worden gestoken, waarbij het koord rond de pinnen wordt gewikkeld. Er kan zowel van buiten naar binnen als van binnen naar buiten in het vierkante gebied worden gezocht. De tussenafstanden van de te onderzoeken lijnen zijn afhankelijk van de zichtbaarheid in het water.

In overlappende vierkanten of rasters zoekmethode

Deze zoekmethode wordt toegepast bij het onderzoeken van grotere oppervlakten, waarbij meerdere markeerpunten nodig zijn. Op elk markeerpunt wordt een anker of markeerstaaf geplaatst. Zodra hete eerste markeerpunt volledig is onderzocht, verplaatst men zich naar het tweede markeerpunt om verder te zoeken, enz. Verder wordt dezelfde werkwijze toegepast als bij het zoeken binnen één vierkant.

Cirkel zoekmethode

Bij deze zoekmethode wordt er vanuit een centraal punt gewerkt. Hierbij wordt een touw bevestigd aan een anker, markeerstaaf of een rotsblok. Vanaf dit vastgelegde punt wordt in een cirkelvormige beweging gedoken, met of tegen de klok in.

Dit kan worden uitgevoerd door éé duiker die na elke volledige cirkel een bepaalde afstand opschuift, of door meerdere duikers die naast elkaar duiken en de bodem systematisch verkennen. Het is belangrijk om de bodem niet te verstoren om het zicht niet te vertroebelen. Bij het cirkelvormig sweepen kan de stroming het omgewoelde sediment niet weghouden, wat de zichtbaarheid kan verminderen.

In overlappende cirkels zoekmethode

Deze zoekmethode wordt toegepast bij het onderzoeken van grotere oppervlakten, waarbij meerdere markeerpunten nodig zijn. Op elk markeerpunt wordt een anker of markeerstaaf geplaatst, waaraan een koord wordt bevestigd. Zodra het eerste markeerpunt volledig is onderzocht, verplaatst men zich naar het tweede markeerpunt om verder te zoeken, enz.

Het gebruik van een kompas

Het kompas kan nuttig zijn wanneer lijnen, touwen, paaltjes of andere markeringen in het terrein niet bruikbaar zijn. Bij het navigeren met het kompas volg je een lijn in één windrichting. Het is aan te raden te navigeren op de grotere markeringen van de windroos in plaats van op specifieke graden. Als het toch nodig is om op graden te navigeren, wordt geadviseerd om de verstelring van het kompas te gebruiken en deze gelijk te zetten met de noord markering. Dit maakt het makkelijker om het kompas af te lezen en tijdens het duiken de juiste koers te behouden.

Veiligheidsquote:

Ongeacht de situatie, staat eigen veiligheid altijd voorop!

Lees ook de andere instructies om te leren duiken e.a.

Like en deel ADC Diving met je vrienden op Facebook

Lees ook de andere duikreisverslagen en bekijk daarvan ook de vele pictures - foto's van de duiken en het landschap, van ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne

Voor meer informatie over leren duiken scuba diving, bekijk de pagina leren duiken van ADC Scuba Diving Antwerpen - Deurne.

Nog vragen over leren duiken? Dan mag je altijd contact opnemen met ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne om advies.

Ga terug naar de homepagina van ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne