Extended range duiken, keerdruk leren berekenen

Like en deel ADC Diving met je vrienden op Facebook

banner adc diving leren duiken antwerpen deurne

Extended range duiken, hoe de keerdruk van het bodemgas lucht of mengsel berekenen, het moment dat het stijgen moet beginnen

Om te duiken is goed uitloden, goed uittrimmen met de juiste duikfles en de juiste gemiddelde oppervlakte luchtverbruik GOV berekening van levensbelang. Bekijk daarom ook deze pagina's!

Gebruik van de manometer

Het is gemakkelijker om niet enkel het verbruik van de duik te berekenen, maar om het getal op de manometer te berekenen en te gebruiken om te bepalen wanneer de duik moet worden beëindigd.

De hier gebruikte cijfers zijn maar een voorbeeld en fictief. Het moet allemaal worden aangepast, naar uw configuratie en uw duikprofiel.

Verbruik bar naar gasvolume

Om het verbruik in druk om te zetten naar gasvolume:
Het volume van de duikflessen maal de druk verbruik stijging en decompressiestops tot eerste gaswissel = barliter lucht of mengsel verbruik
b.v. (2X12liter) = 24 liter (inhoud duikflessen lucht of mengsel) X 25 bar verbruik (stijging en decompressiestops tot eerste gaswissel) = 600 barliter lucht of mengsel verbruik.

Verbruik gasvolume naar druk in bar

Om het verbruik in gasvolume om te zetten naar druk in bar:
Het volume gas verbruik stijging en decompressiestops tot eerste gaswissel gedeeld door het volume van de duikflessen = bar druk verbruik
b.v. 600 barliter lucht of mengsel (verbruik stijging en decompressiestops tot eerste gaswissel) / inhoud (2X12liter) = 24liter (duikflessen) = 25 bar druk verbruik.

Om het persoonlijk luchtverbruik of gemiddelde oppervlakteverbruik GOV lucht of mengsel te berekenen, zie bovenstaande link.

Keerdruk berekenen bij Extended Range Duiken

Principe van het berekenen van de Keerdruk bij Extended Range Duiken met de 'one third' -regel:

Voor Extendend Range duiken tot 60m diepte wordt de 'one third' -regel gebruikt voor de keerdruk berekening. De voorwaarde bij het toepassen van deze regel is dat er tijdens het Extendend Range duiken steeds een open stijgruimte is en het stijgen op ieder ogenblik kan worden aangevat.

Ter verduidelijking: tijdens het Extendend Range duiken mag maximaal 2/3 van het bodemgas verbruikt worden; bij terugkeer aan de oppervlakte moet er steeds 1/3 bodemgasvoorraad over zijn. Bij bail out (planning overschrijding diepte of tijd) of lost deco gas (verloren of defecte stage) wordt het uitzonderlijk toegestaan dat er minder dan 1/3 van het bodemgas overblijft bij het bereiken van de oppervlakte. Deze reserve van 1/3 dient om een kleine diepte of overschrijding van enkele minuten duiktijd (bail out) of het verlies van het decogas (lost gas) te kunnen opvangen (wat ten alle tijden moet worden vermeden). Toch moet op voorhand berekend worden dat de duik nog veilig kan worden beëindigd.

Voorbeeld 'one third' -regel

Indien bij de aanvang van het Extendend Range duiken 210 bar bodemgas (lucht of mengsel) in de duikflessen zit, moet bij het beëindigen van de duik aan de oppervlakte nog 70 bar lucht of mengsel in de duikflessen aanwezig zijn. Het totale maximale verbruik bodemgas bedraagt dan 140 bar. Dit wordt de 'one third' of 1/3 -regel genoemd.

Probleemmogelijkheid bij lost gas

Deze 'one third'-regel kan evenwel niet altijd gebruikt worden. Wanneer er zeer veel en lange trappen moeten worden gemaakt en een grote stage wordt gebruikt, kan de 'one third'-regel van het bodemgas (lucht of mengsel) ontoereikend zijn bij lost gas. Dat wil zeggen dat niet alle decompressietrappen kunnen gemaakt worden op het bodemgas. Bij de berekeningen van het duikplan zal hierbij dus een kleinere duiktijd moeten worden gebruik zodat de volledige Extendend Range duik op het bodemgas bij lost gas kan gemaakt worden. Dit is gemakkelijk te berekenen met het decompressieprogramma MultiDeco.

Te verbruiken bodemgas

Om te weten wanneer we de duik moeten beëindigen en aan de opstijging moeten beginnen, wordt de keerdruk berekend. De te verbruiken druk vanaf de start van de duik tot aan de eerste gaswissel met de stage, wordt als volgt berekend: de totale druk van het bodemgas wordt gedeeld door 3 en vervolgens vermenigvuldigd met 2. Dit is de totaal maximaal te verbruiken druk bodemgas (lucht of mengsel) tot aan de eerste gaswissel.

Voorbeeld:

Wanneer de bodemgasduikfles een druk heeft van 210 bar, dan mag er maximaal 140 bar (2/3) worden opgebruikt voor het volledige duikprofiel. Inclusief stijgen en decompressiestops tot aan de eerste gaswissel.

Om te weten wanneer de duik moet beëindigd worden, moet de te gebruiken druk voor de stijging inclusief decompressiestops berekend worden tot aan de eerste gaswissel.

De uitkomst wordt bijgeteld bij de 1/3 druk van het bodemgas dat aan de oppervlakte over moet zijn. Dit geeft ineens de keerdruk of einde duikdruk.

Concreet voorbeelden in cijfers:

Om aan de oppervlakte te komen met 1/3 bodemgas: 210 bar (begindruk) / 3 X 1 = 70 bar + 25 bar (bodemgasverbruik stijging en decompressiestops tot aan de eerste gaswissel) = 95 bar. Als de manometer op 95 bar staat, moet de duik onmiddellijk worden beëindigd.

Voorbeeld in tekening met fictieve cijfers

Verbruik lucht of mengsel berekening en omzetting naar druk in bar

Om het verbruik van bodemgas lucht of mengsel tijdens de stijging te kunnen berekenen, worden volgende zaken allemaal samengeteld: stijgtijd, GOV en gemiddelde druk van het stijgen tot de eerste trapdiepte, tijd, GOV en druk op trapdiepte, aantal trappen met GOV en respectievelijke druk. Dit getal wordt gedeeld door de volume inhoud van de bodemgas duikflessen (in ons voorbeeld 2 duikflessen van 12liter).

Voorbeeld met fictieve cijfers

4 minuten stijgen (7 bar startdruk tot 2,8 bar eerste trap = 4,9 bar) X 20L GOV = 392 Barliter
1e trap 1 minuut X 2,8 bar X 20L GOV = 56 Barliter
2e trap 1 minuten X 2,5 bar X 20L GOV = 50 Barliter
3e trap 2 minuten X 2,2 bar X 20L GOV = 88 Barliter
Gaswissel -> geen gas keerpuntberekeningen meer

392 Barliter + 56 Barliter + 50 Barliter + 88 Barliter = 586 Barliter / 24 liter (2 X 12liter duikflessen) = 24,42 Bar. Voor de veiligheid wordt er steeds naar boven afgerond -> 25 bar verbruik.

Dus bij 210 startdruk / 3 X 1 = 70 bar + 25 bar = 95 bar einde duikafspraken.

95 bar is de keerdruk. Als de manometer deze druk bereikt, moet er worden gestegen!

Opmerking: bereid de mededuikers voor wanneer de berekende keerdruk bijna is bereikt.

Oefening op de keerdruk 1

Duiken met een Bi 2x10l op 232 bar koud
Stage 7l op 200 bar NITROX 70% koud
De GOV (gemiddelde oppervlakte verbruik) is 20liter/minuut
MultiDeco is gebruikt voor de duikplanning.

De lost gas en bail out planning is in de voorstelling van de oefening niet gemaakt. Toch dient dit berekend te worden, zodat met het bodemgas steeds veilig de oppervlakte kan worden bereikt.

Decompressie model: ZHL16-C + GF
DUIK PLAN oppervlakte interval = 1 dag 0 hr 0 min. Hoogte = 0m
Conservatisme = GF 40/75

daal 40m (2) Air 20m/min daal.
daal 52m (2) Air 30m/min daal.
Level 52m 15:36 (18) Air 1,29 ppO2, 52m ead
stijg 30m (20) Air -10m/min stijg.
stijg 21m (21) Air -10m/min stijg.
Stop op 21m 0:54 (22) Air 0,65 ppO2, 21m ead
Stop op 18m 1:00 (23) Air 0,59 ppO2, 18m ead
Stop op 15m 2:00 (25) Air 0,52 ppO2, 15m ead
Stop op 12m 2:00 (27) Nitrox 70 1,53 ppO2, 0m ead
Stop op 9m 3:00 (30) Nitrox 70 1,33 ppO2, 0m ead
Stop op 6m 14:00 (44) Nitrox 70 1,12 ppO2, 0m ead
opper. (46) Nitrox 70 -3m/min stijg.
OTU's deze duik: 54
CNS Total: 20,7%
Gasdichtheid: 7,4g/l
2605,7 ltr Air
683,6 ltr Nitrox 70
3289,2 ltr TOTAL

Oplossing berekenen keerdruk 1

Duiken met een Bi 2x10l op 232 bar = 20l x 232bar = 4640barl
De GOV (gemiddelde oppervlakte verbruik) is 20liter/minuut
52m = (6,2bar + 3,1 bar op 21m) / 2 = 4,55bar gemiddeld x 20l GOV x 3min = 274barl
21m = 3,1bar x 20l GOV x 1min = 62barl
18m = 2,8bar x 20l GOV x 1min = 56barl
15m = 2,5bar x 20l GOV x 2min = 100barl
Totaal 492barl / Bi20l= 24,6bar verbruik stijgen en trappen tot aan de eerste gaswissel
Rules of third= 232bar / 3 x 1 = 77,33bar die aan de oppervlakte in de Bi over moet zijn Verbruik stijgen in druk Bi + verbruik trappen in druk Bi tot aan de eerste gaswissel + 1/3 totaal start gasdruk Bi = keerdruk 24,6bar (stijgen en eerste trappen tot gaswissel) + 77,33bar (1/3 rule) = 101,93 afronden naar 105 bar keerdruk

Grafische voorstelling van het duikplan 1:

oefening keerdruk extendend range duiken

Lees ook de andere instructies om te leren duiken e.a.

Like en deel ADC Diving met je vrienden op Facebook

Lees ook de andere duikreisverslagen en bekijk daarvan ook de vele pictures - foto's van de duiken en het landschap, van ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne

Voor meer informatie over leren duiken scuba diving, bekijk de pagina leren duiken van ADC Scuba Diving Antwerpen - Deurne.

Nog vragen over leren duiken? Dan mag je altijd contact opnemen met ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne om advies.

Ga terug naar de homepagina van ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne