Leren berekenen van de GOV en luchtplanning om te duiken

Like en deel ADC Diving met je vrienden op Facebook

banner adc diving leren duiken antwerpen deurne

De benodigde lucht berekenen en juiste duikflessen kiezen om te (leren) duiken

Om te duiken is goed uitloden, goed uittrimmen en de keerdruk berekening met de juiste duikfles van levensbelang. Bekijk daarom ook deze pagina's!

Luchtverbruik tijdens het duiken: Fysica, Boyle en Mariotte

Uit de fysica wet Boyle en Mariotte hebben we geleerd dat het product van de druk (symbool p) en het volume (symbool v) constant is. Hierbij geldt wel steeds de voorwaarde dat de temperatuur en de aard en massa van het gas constant blijft.

Uit de fysica wet van Boyle en Mariotte kunnen we volgende besluiten trekken:

Voor een welbepaalde massa gas is bij constante temperatuur de druk omgekeerd evenredig met het volume.
Voor een welbepaalde massa gas is bij een constant volume de druk recht evenredig met de temperatuur.
Voor een welbepaalde massa gas is bij constante druk het volume recht evenredig met de temperatuur.

In de fysica kennen we meerdere soorten druk:

Soort druk	Omschrijving	Afkorting
Atmosferische druk	luchtdruk	patm
Hydrostatische druk of relatieve druk	waterdruk	prel
Absolute druk	totale druk	pabs

Fysica wet van Gay-Lussac voor temperatuursverschillen

Indien we de temperatuur (in Kelvin = 273°K = 0°C) een rol laten spelen, moet de fysica wet van Gay-Lussac worden gebruikt. Als een duikfles wordt gevuld, stijgt de temperatuur. Dus hoe hoger de temperatuur, hoe meer druk. Bij afkoeling van de duikfles zal de druk zakken.

De formule is:

Druk X volume
---------------------- = constante
Temperatuur in Kelvin

Vergelijking van Van der Waals voor drukken boven de 230 bar

Bij drukken hoger dan 230 bar moet er met mols worden gerekend. Boven de 230 bar treden er namelijk grote afwijkingen op in de fysica wet Boyle en Mariotte en is die niet meer voldoende. In deze situatie gebruikt men beter de vergelijking van Van der Waals. Het nadeel van de vergelijking van Van der Waals is dat deze vrij complex is. Daarom wordt de vergelijking van Van der Waals voor het recreatief duiken niet onderricht.

Bij het plannen van duiken, moeten er duikflessen met het nodige volume en druk worden gekozen

Hiervoor gebruiken we de fysica wet Boyle en Mariotte (voorwaarde: max 230 bar gedrukte duikflessen met lucht en geen temperatuursverschillen in lucht, fles en water).

Stel dat we gaan duiken volgens het duikprofiel square (vierkant) op 39m diepte en we verblijven daar 15 minuten (duiktijd) en stijgen aan 10 meter/minuut. Op 12 meter laten we onze OSB op en doen we onze computer check. We verblijven in totaal 5 minuten op 12 meter. Dan moeten we 3 dingen weten:

1 Wat is ons persoonlijk gemiddelde oppervlakte verbruik of GOV van ademlucht per minuut?
2 Hoeveel trappen en eventuele diepstops moeten we maken om het duiken veilig te kunnen laten verlopen?
3 Hoeveel lucht zullen we tijdens het duiken nodig hebben?

Persoonlijk gemiddelde oppervlakte verbruik of GOV

Het gemiddelde oppervlakte verbruik of GOV is gemakkelijk te berekenen. We gaan bv. duiken met een 15l duikfles, die op 200 bar is gedrukt en dalen naar een diepte van 5 meter. Daar aangekomen schrijven we de druk van de duikfles op een leitje of onthouden de druk. Vervolgens palmen we gedurende 10 minuten op een constante diepte van 5 meter. Na 10 minuten noteren of onthouden we de druk die dan nog aanwezig is in de duikfles. Tot slot maken we volgende berekeningen:

We zijn op 5 meter diepte gestart met 195 bar druk op onze duikfles
Na 10 minuten duiken hebben we nog 175 bar druk op onze duikfles
195 bar begin druk - 175 bar eind druk = 20 bar lucht die uit onze 15 liter duikfles is verbruikt
De omgevingsdruk op 5 meter is 1,5 bar
20 bar verbruikte lucht x 15 liter duikfles geeft 300 bar liter verbruikte lucht
300 bar liter luchtverbruik : door 1,5 bar omgevingsdruk : 10 minuten = 20 bar liter gemiddelde oppervlakte luchtverbruik of GOV

Als we de GOV kennen kunnen de luchtverbruiken op diepte worden berekend.

Duiken op een diepte van 10m is 2 pabs x 20l x aantal minuten = 40 liter lucht per minuut
Duiken op een diepte van 20m is 3 pabs x 20l x aantal minuten = 60 liter lucht per minuut
Duiken op een diepte van 30m is 4 pabs x 20l x aantal minuten = 80 liter lucht per minuut
Duiken op een diepte van 40m is 5 pabs x 20l x aantal minuten = 100 liter lucht per minuut

Hieruit kan worden besloten dat hoe dieper er wordt gedoken, hoe sneller de luchtvoorraad op zal zijn en de duikduur beperkter wordt!

Aantal trappen die we bij het duiken moeten maken

We maken de berekening met een Uwatec Galileo duikcomputer. Dit kan ook met een andere duikcomputer of duik planningsoftware worden gedaan.

Ga naar planner van je duikcomputer

Geef voor de diepte 39 meter in
Geef voor de duiktijd 15 minuten in
Het resultaat is 5 minuten trap op 3 meter

Berekenen van de hoeveelheid lucht die we voor het duiken nodig hebben

Bij het berekenen van de benodigde lucht voor het duiken wordt steeds een rekenkundige reserve van 50 bar gehanteerd (is niet de veiligheidsreserve van 1/4, 1/3 of helft van de begindruk van de duikfles, afhankelijk van de diepte, dat het duiken moet worden beëindigd). De rekenkundige reserve is een deel lucht dat we achter de hand houden in geval er meer stroming mocht zijn, we een redding zouden moeten uitvoeren, we gespannen geraken. De rekenkundige reserve is er m.a.w. om onverwachte situaties te kunnen opvangen zonder onmiddellijk in lucht problemen te komen.

Het lucht verbruik bij het stijgen wordt in meerdere werken anders omschreven. Ik ben reeds 3 omschreven berekeningen tegen gekomen, waarbij 2 berekeningen hetzelfde resultaat geven:

1) We nemen de totale druk op de grootste diepte om ons lucht verbruik bij het stijgen te berekenen. Vb: duiken max diepte 20m = 3 bar pabs X 20l/min X 2 min stijgen = 120 bar liter lucht nodig. Dit is de eenvoudigste en veiligste methode.
2) We nemen de gemiddelde diepte. Vb: duiken max diepte 20m = gemiddelde diepte = (20m / 2) = 10m = 2 bar X 20l/min X 2 min stijgen = 80 bar liter lucht nodig.
3) We berekenen de gemiddelde druk. Vb: duiken max diepte 20m = gemiddelde druk = ((3 bar pabs + 1 bar patm druk) = 4 bar / 2) = 2 bar X 20l/min X 2 min stijgen = 80 bar liter lucht nodig.

Zoals je merkt wordt bij berekening 2 en 3 hetzelfde resultaat bekomen. Deze 2 methodes om het luchtverbruik te berekenen vereisen een constante stijging aan 10m/min en zijn voor beginners (en soms zelfs gevorderden) niet zo evident. In ons voorbeeld gebruiken we methode 3 zoals die bij het gevorderd nitrox duiken bij NELOS wordt omschreven.

Rekenkundige reserve: 50 bar x 15 liter duikfles = 750 bar liter
Verbruik op 39m: 4,9 bar omgevingsdruk x GOV 20l/min x 15 minuten verblijf = 1470 bar liter
Verbruik stijgen: GOV 20l/min x ((4,9 bar omgevingsdruk + 1 bar oppervlakte druk)/2) x 4 min stijgtijd= 236 bar liter lucht
Verbruik op 12m: 2,2 bar omgevingsdruk x GOV 20l/min x 5 minuten verblijf = 220 bar liter
Verbruik trap 3m: 1,3 bar omgevingsdruk x GOV 20l/min x 5 minuten verblijf = 130 bar liter
Totaal benodigde lucht voorraad om deze duik te kunnen maken: 2806 bar liter lucht

Onze duikflessen zullen een inhoud moeten hebben van 15 liter en gedrukt zijn aan 200 bar koud (water en lucht moeten dezelfde temperatuur hebben). Een 15 liter duikfles gedrukt op 200 bar is 3000 bar liter. Met een 15 liter duikfles aan 200 bar gedrukt (koud) kunnen we de duik maken.

Waarschuwing! Slechte luchtplanning of fout gebruikte GOV bij het plannen van duiken, kan je in ernstige moeilijkheden brengen. Zelfs met de dood tot gevolg. Het is dus belangrijk om altijd voor het duiken een goede luchtplanning aan de hand van je persoonlijk GOV te berekenen! Het gaat immers zowel om je eigen veiligheid als die van je buddy!

Like en deel ADC Diving met je vrienden op Facebook

Voor je gaat duiken, bekijk eerst de Meteo van de Oosterschelde die je door ADC Diving duiken Antwerpen - Deurne wordt aangeboden.

Leren duiken of reeds duiker? Bekijk de ADC Diving duiken Antwerpen - Deurne pagina documenten, oefeningen en instructies om te leren duiken

Lees ook de andere duikreisverslagen en bekijk daarvan ook de vele pictures - foto's van de duiken en het landschap, van ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne

Voor meer informatie over leren duiken scuba diving, bekijk de pagina leren duiken van ADC Scuba Diving Antwerpen - Deurne.

Nog vragen over leren duiken? Dan mag je altijd contact opnemen met ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne om advies.

Ga terug naar de homepagina van ADC Scuba Diving duiken Antwerpen - Deurne